Cuộc gặp gỡ giữa các lãnh đạo cấp cao Mỹ và Trung Quốc tại Busan gần đây đã tạm thời làm dịu căng thẳng thương mại kéo dài giữa hai quốc gia. Mặc dù chưa đạt được thỏa thuận toàn diện, hội nghị thượng đỉnh kéo dài 90 phút này đã mở ra một hướng đi mới với khuôn khổ hợp tác tiềm năng được xem là bước khởi đầu cho những tiến triển sâu rộng hơn trong tương lai.
Table of Contents
1. Cam kết trong lĩnh vực nông sản
Điểm đáng chú ý nhất trong các kết quả đạt được chính là cam kết liên quan đến nông sản. Trung Quốc đồng ý mua tối thiểu 25 triệu tấn đậu nành từ Mỹ trong vòng ba năm tới, song song với việc các quốc gia khác cũng dự kiến nhập thêm 19 triệu tấn trong cùng thời gian. Mua bán ban đầu bắt đầu bằng 12 triệu tấn được xác nhận từ vụ thu hoạch năm nay.
Sự cam kết này mang lại tín hiệu tích cực cho nông dân Mỹ, đặc biệt là ở vùng Trung Tây, vốn phải đối mặt với nhiều bất ổn dài hạn về thị trường và biến động giá cả.
1.1. Tác động đến chuỗi cung ứng
- Lưu lượng hàng hóa dự kiến tăng tại các cảng xuất khẩu chính ở Vịnh Mexico và Tây Bắc Thái Bình Dương.
- Ngành logistics nội địa có thể đối mặt với tình trạng năng lực vận tải mùa vụ bị hạn chế khi số lượng lô hàng tăng cao.
- Nhà cung cấp vật tư đầu vào như hạt giống, phân bón, thiết bị nông nghiệp sẽ được hưởng lợi từ niềm tin vào lượng mua hàng tương lai tăng lên.
2. Vấn đề liên quan đến fentanyl và thuế quan
Trung Quốc cam kết giảm xuất khẩu các hóa chất tiền chất liên quan đến fentanyl, trong khi phía Mỹ đáp lại bằng việc cắt giảm thuế quan từ 20% xuống 10% đối với hàng Trung Quốc liên quan đến fentanyl. Đây là một phần của nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng fentanyl đang diễn ra và gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe cộng đồng tại Mỹ.
Bên cạnh đó, Mỹ tạm dừng quá trình mở rộng Danh sách Thực thể của Bộ Thương mại, không bổ sung thêm các công ty Trung Quốc mới vào danh sách này nhằm thể hiện thái độ kiềm chế trong thời điểm hiện tại.
2.1. Tác động đến chuỗi cung ứng
- Chi phí xuất khẩu trong các chuỗi cung ứng hóa chất và dược phẩm có thể giảm nhẹ nhờ các điều chỉnh thuế quan.
- Mặc dù nới lỏng tạm thời, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu cũng như giám sát các công ty công nghệ Trung Quốc vẫn giữ nguyên nhằm bảo đảm an ninh.
3. Đất hiếm và vật liệu quan trọng
Trung Quốc quyết định tạm hoãn trong vòng một năm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu áp dụng cho các vật liệu đất hiếm – thành phần thiết yếu cho nhiều ngành công nghiệp như quốc phòng, năng lượng sạch và sản xuất điện tử.
3.1. Tác động đến chuỗi cung ứng
- Giảm sức ép ngắn hạn cho các ngành công nghiệp Mỹ và các đồng minh dựa vào lanthanides và các nguyên liệu đầu vào quan trọng khác.
- Không có dấu hiệu cho thấy các hạn chế sẽ được dỡ bỏ lâu dài hay mở rộng sản xuất đất hiếm trong tương lai gần.
4. Công nghệ và chuyển giao TikTok
Khuôn khổ chuyển giao hoạt động của TikTok tại Mỹ đã được Trung Quốc phê duyệt, trong đó các nhà đầu tư Mỹ sẽ chiếm đa số thành viên hội đồng quản trị, còn công ty sở hữu vẫn giữ dưới 20% cổ phần. Thuật toán của ứng dụng sẽ được quản lý dưới sự giám sát an ninh Mỹ nhằm đảm bảo an toàn dữ liệu.
Dù chưa có ngày hoàn tất cụ thể, quy trình dự kiến sẽ tiến triển rõ ràng trong những tuần và tháng tới.
4.1. Tác động đến chuỗi cung ứng
- Ảnh hưởng vật lý đến chuỗi cung ứng tối thiểu, không tác động nhiều đến luồng hàng hóa.
- Hoạt động của các nhà cung cấp hạ tầng kỹ thuật số và các đơn vị giám sát nội dung có thể tăng lên trong quá trình chuyển giao.
5. Hợp tác năng lượng và chiến lược điện hạt nhân
Không nằm trong dự đoán trước đó, phía Trung Quốc bày tỏ quan tâm đến dự án đường ống dẫn dầu ở Alaska, dù chưa có đề xuất chính thức. Mỹ cũng thừa nhận đang chậm hơn Trung Quốc trong phát triển năng lực điện hạt nhân và đang có kế hoạch mở rộng trong nước.
Các sáng kiến về công nghệ hạt nhân tiên tiến đang được thí điểm nhưng chưa đạt đến quy mô thương mại.
5.1. Tác động đến chuỗi cung ứng
- Tiềm năng mở rộng chuỗi cung ứng linh kiện hạt nhân, đặc biệt liên quan đến nhiên liệu và vật liệu cấu trúc.
- Hiện chưa có cam kết cụ thể về việc phát triển hạ tầng trong ngắn hạn.
6. Triển vọng thị trường và chính sách
Phản ứng từ thị trường tài chính khá thận trọng, với nhiều ý kiến nhận định cuộc gặp chủ yếu chỉ mang tính bước chuẩn bị và chưa đưa ra thay đổi thực chất. Một số sáng kiến như TikTok và đất hiếm được coi như các biện pháp trì hoãn chiến thuật, chưa phải giải pháp lâu dài.
Kế hoạch tiếp theo bao gồm chuyến thăm Trung Quốc dự kiến trong tháng 4 năm 2026 nhằm thúc đẩy thỏa thuận thương mại toàn diện hơn, đồng thời hai bên vẫn tiếp tục các cuộc thảo luận để quyết định xem thỏa thuận tạm thời này có biến thành chính sách ổn định hay không.
7. Kết luận
Cuộc hội đàm mới nhất giữa Mỹ và Trung Quốc đã làm giảm căng thẳng thương mại trong ngắn hạn, tập trung vào các lĩnh vực nông nghiệp và dược phẩm. Đối với chuỗi cung ứng tại Mỹ, thỏa thuận về đậu nành đã mang lại sự minh bạch cần thiết cho các nhà sản xuất và xuất khẩu. Tuy vậy, đối với các vấn đề cơ cấu như công nghệ, chính sách công nghiệp và nguyên liệu quan trọng, đây chỉ là giai đoạn tạm dừng chứ không phải là giải pháp lâu dài.
Tương lai của quan hệ thương mại và chuỗi cung ứng giữa hai quốc gia sẽ phụ thuộc lớn vào kết quả của các cuộc đàm phán trong những tháng tới.
