Cuộc gặp gỡ kéo dài 90 phút giữa Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Trung Quốc tại Busan đã tạo ra sự xoa dịu tạm thời trong căng thẳng thương mại giữa hai cường quốc. Dù chưa đạt được thỏa thuận toàn diện, kết quả cuộc họp đánh dấu thay đổi tích cực về thái độ và mở ra hướng đi cho sự hợp tác rộng hơn trong tương lai.
Table of Contents
1. Cam kết trong lĩnh vực nông sản
Mặt trận nông nghiệp ghi nhận bước tiến nổi bật khi Trung Quốc cam kết mua tối thiểu 25 triệu tấn đậu nành Mỹ mỗi năm trong ba năm tới. Bên cạnh đó, các quốc gia khác cũng dự kiến nhập thêm 19 triệu tấn đậu nành trong cùng thời gian. Giai đoạn đầu tiên với lượng 12 triệu tấn từ vụ thu hoạch năm nay đã được xác nhận bởi nhà mua hàng nhà nước Trung Quốc.
Điều này mang ý nghĩa quan trọng cho các nông dân Mỹ, đặc biệt ở khu vực Trung Tây, vốn từng phải đối mặt với thị trường không ổn định và biến động giá cả.
1.1 Tác động đến chuỗi cung ứng nông sản
- Lưu lượng hàng hóa sẽ tăng đáng kể tại các cảng xuất khẩu ở Vịnh Mexico và Tây Bắc Thái Bình Dương;
- Các đơn vị logistics nội địa có thể gặp khó khăn về năng lực vận tải vào các thời điểm cao điểm do khối lượng hàng hóa gia tăng;
- Nhà cung cấp vật tư nông nghiệp như hạt giống, phân bón và thiết bị dự kiến hưởng lợi nhờ sự tin tưởng vào nhu cầu mua hàng tương lai.
2. Cam kết về fentanyl và thuế quan
Để đổi lấy việc Trung Quốc giảm xuất khẩu hóa chất trung gian sản xuất fentanyl, Mỹ đồng ý giảm thuế quan loại hàng hóa này từ 20% xuống còn 10%. Đây là bước đi nhằm góp phần giảm thiểu khủng hoảng fentanyl đang là vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng tại Mỹ.
Ngoài ra, Mỹ tạm dừng triển khai một quy tắc mở rộng danh sách thực thể bị kiểm soát của Bộ Thương mại, nhằm thể hiện sự kiềm chế tạm thời trong chính sách về kiểm soát xuất khẩu.
2.1 Ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng
- Chi phí cho chuỗi cung ứng trong lĩnh vực hóa chất và dược phẩm có thể giảm nhẹ nhờ mức thuế quan thấp hơn;
- Các biện pháp quản lý và giám sát xuất khẩu công nghệ vẫn tiếp tục được duy trì, không có công ty Trung Quốc nào mới bị thêm vào danh sách kiểm soát tại thời điểm hiện tại.
3. Kiểm soát xuất khẩu đất hiếm và nguyên liệu chiến lược
Trung Quốc đồng ý tạm dừng một năm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với vật liệu đất hiếm, nhóm nguyên liệu thiết yếu cho các ngành công nghiệp quốc phòng, năng lượng sạch và sản xuất điện tử.
3.1 Tác động tới chuỗi cung ứng
- Gỡ bỏ tạm thời áp lực về nguồn nguyên liệu đất hiếm giúp các doanh nghiệp Mỹ và đồng minh giảm thiểu khó khăn ngắn hạn;
- Tuy nhiên, chưa có dấu hiệu Trung Quốc sẽ loại bỏ hoàn toàn các hạn chế hoặc tăng hạn ngạch xuất khẩu dài hạn.
4. Công nghệ và chuyển giao hoạt động TikTok
Trung Quốc đã phê duyệt cơ cấu mới cho hoạt động của TikTok tại Mỹ, theo đó các nhà đầu tư Mỹ sẽ sở hữu đa số ghế trong hội đồng quản trị, trong khi công ty mẹ giữ cổ phần dưới 20%. Thuật toán hoạt động sẽ được quản lý dưới sự giám sát an ninh từ Mỹ. Thời điểm thực hiện chính thức vẫn chưa được xác định cụ thể.
4.1 Ảnh hưởng tới chuỗi cung ứng
- Chuyển đổi này không gây tác động lớn tới chuỗi cung ứng vật lý;
- Ngành cung cấp hạ tầng kỹ thuật số cùng các đơn vị giám sát nội dung có thể tăng cường hoạt động trong quá trình triển khai.
5. Hợp tác năng lượng và chiến lược hạt nhân
Một dấu hiệu bất ngờ từ phía Trung Quốc là quan tâm đến dự án đường ống dẫn dầu của Mỹ tại Alaska, dù chưa có đề xuất chính thức. Trong khi đó, Mỹ đang nỗ lực phát triển năng lực điện hạt nhân, vốn đang tụt hậu so với Trung Quốc. Nhiều sáng kiến công nghệ hạt nhân vẫn đang trong giai đoạn thí điểm và mở rộng quy mô trong nước đang được thúc đẩy.
5.1 Ý nghĩa đối với chuỗi cung ứng
- Tiềm năng mở rộng trong tương lai cho các chuỗi cung ứng linh kiện và vật liệu cho năng lượng hạt nhân;
- Hiện chưa có cam kết cụ thể về cơ sở hạ tầng hoặc dự án cấp bách nào được thông qua.
6. Triển vọng thị trường và chính sách thương mại
Các thị trường tài chính phản ứng khá im lặng trước kết quả cuộc gặp. Mặc dù có giọng điệu tích cực, chưa có những thay đổi thực chất đáng kể được thực hiện. Nhiều chuyên gia cho rằng các thỏa thuận về TikTok hay đất hiếm mang tính tạm thời, trì hoãn hơn là bước tiến lâu dài.
Cuộc họp cũng ghi nhận kế hoạch thăm Trung Quốc vào tháng 4 năm 2026 để tiếp tục đàm phán mở rộng thỏa thuận thương mại. Việc tiếp tục các cuộc thảo luận cho thấy cả hai phía đều mong muốn xác định rõ liệu các thỏa thuận tạm thời có thể phát triển thành chính sách thương mại ổn định hay không trong thời gian tới.
7. Kết luận
Cuộc gặp gỡ đã mở ra giai đoạn giảm căng thẳng tạm thời trong quan hệ thương mại, đặc biệt thể hiện qua các lĩnh vực nông nghiệp và dược phẩm. Đối với chuỗi cung ứng, việc ký kết thỏa thuận mua đậu nành giúp tạo sự ổn định cho các nhà sản xuất và xuất khẩu.
Tuy vậy, đối với những vấn đề chiến lược then chốt như quyền tiếp cận công nghệ, chính sách công nghiệp và quản lý nguyên liệu chiến lược, thỏa thuận hiện tại được xem là khoảng dừng chứ chưa phải là giải pháp lâu dài. Việc các bước đi tiếp theo có thể tạo nên khuôn khổ thương mại ổn định sẽ được quyết định trong vài tháng tới.
